Τρεις χαρακτηριστικοί τύποι αφυγραντήρων χρησιμοποιούνται στην αγορά και αποτελούν πλέον βασικό οικιακό και επαγγελματικό εξοπλισμό: με συμπιεστή, ζεόλιθο ή θερμοηλεκτρική λειτουργία.
*Του κ. Κυριάκου Ταλέκογλου
Ο αφυγραντήρας είναι μια συσκευή που απομακρύνει την υγρασία από έναν εσωτερικό χώρο.
Χρησιμοποιείται σε χώρους με υγρασία πάνω από 65%, διότι εάν ρυθμιστεί η υγρασία στο επιθυμητό επίπεδο, επιτυγχάνεται μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας, μειώνεται δραστικά το κόστος της θέρμανσης και εξασφαλίζονται οι ιδανικές συνθήκες.
Η υγρασία μετριέται με διάφορους τρόπους, ο πιο συνηθισμένος απ’ τους οποίους είναι η μέτρηση της σχετικής υγρασίας, η ιδανική μέση τιμή της οποίας κυμαίνεται ανάμεσα στο 50 - 60%.
Στο επίπεδο αυτό της υγρασίας ο άνθρωπος αισθάνεται άνετα και ζει σε ιδανικό περιβάλλον, το οποίο αποτρέπει την εκδήλωση αλλεργιών, κρυολογημάτων καθώς και πόνων στα κόκκαλα. Ταυτόχρονα, μια μέση υγρασία 50-60% βοηθά στην προστασία και τη συντήρηση των υλικών που υπάρχουν μέσα στο χώρο, όπως είναι οι τοίχοι, οι γυψοσανίδες, τα ξύλινα δάπεδα και τα έπιπλα, ενώ προστατεύονται και τα ρούχα στις ντουλάπες.
Όταν λοιπόν η υγρασία σε ένα χώρο είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτά τα επίπεδα, τότε συνιστάται η χρήση αφυγραντήρα είτε περιστασιακά είτε μόνιμα. Κι αυτό γιατί υπάρχουν χώροι που μπορεί να έχουν πρόβλημα υγρασίας μόνο σε ορισμένες περιόδους του έτους, αλλά και χώροι που παρουσιάζουν υγρασία όλο το χρόνο (όπως είναι για παράδειγμα το μπάνιο) ή χώροι που δεν θερμαίνονται και δεν αερίζονται σωστά, ακόμα και το καλοκαίρι.
Υπάρχουν επίσης φορές που η υγρασία είναι μεμονωμένο πρόβλημα, σε ένα δωμάτιο του σπιτιού, σε χώρο όπου δεν υπάρχει μόνωση ή σε μέρη με κατασκευαστικά λάθη ή κακοτεχνίες.
Οι κύριοι τύποι αφυγραντήρων είναι τρεις: α) ο αφυγραντήρας με συμπιεστή, β) ο θερμοηλεκτρικός αφυγραντήρας και γ) ο αφυγραντήρας με ζεόλιθο.
Παρακάτω αναφερόμαστε στον καθένα τύπο αναλυτικά.
1. Αφυγραντήρας με συμπιεστή
Η αρχή λειτουργίας των συμπιεστών αυτού του τύπου είναι παρόμοια με τη λειτουργία των κλιματιστικών μηχανημάτων: Ο υγρός αέρας περνάει μέσα από το ψυκτικό στοιχείο του αφυγραντήρα, το οποίο συμπυκνώνει την υγρασία στην ειδική ψυχρή διάταξη που διαθέτει, αφαιρώντας έτσι το νερό από τον αέρα.
Το νερό αυτό συγκεντρώνεται σε ένα δοχείο της συσκευής, ενώ ο υπόλοιπος αέρας περνάει από ένα θερμαντικό στοιχείο όπου ανεβαίνει η θερμοκρασία στα επιθυμητά επίπεδα, και κατόπιν επιστρέφει στο χώρο.
Τα πλεονεκτήματα του συγκεκριμένου τύπου αφυγραντήρα είναι:
- Άμεσο αποτέλεσμα.
- Οικονομία κατά τη λειτουργία σε χώρους που θερμαίνονται κανονικά.
Τα μειονεκτήματα είναι τα εξής:
- Υπάρχει επηρεασμός από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. (Για το λόγο αυτό, ο συγκεκριμένος αφυγραντήρας δεν συνιστάται σε χώρους όπου η θερμοκρασία πέφτει κάτω από τους 12-15οC).
- Ο συμπιεστής δίνει μεγαλύτερο όγκο και βάρος στη συσκευή.
2. Θερμοηλεκτρικός αφυγραντήρας (Peltier)
Η αρχή λειτουργίας του εν λόγω αφυγραντήρα είναι παρόμοια με αυτή του αφυγραντήρα με συμπιεστή, αλλά βασίζεται στο θερμοηλεκτρικό φαινόμενο Peltier, από το οποίο πήρε το όνομά του.
Στο φαινόμενο Peltier το ηλεκτρικό ρεύμα διαρρέει δύο διαφορετικά υλικά που ενώνονται σε ένα σημείο, και ανάλογα με τη φορά του ρεύματος, το σημείο αυτό είτε θερμαίνεται είτε ψύχεται. Στον θερμοηλεκτρικό αφυγραντήρα ο υγρός αέρας εισέρχεται στη συσκευή και ψύχεται, ώστε να αποβάλλει τους υδρατμούς και το νερό, και στη συνέχεια επιστρέφει πιο θερμός στο χώρο.
Τα πλεονεκτήματα του συγκεκριμένου αφυγραντήρα είναι:
- Η φορητότητά του.
- Η αθόρυβη λειτουργία (επειδή έχει μικρό μέγεθος).
- Η έλλειψη κινούμενων μερών ή συμπιεστή.
Επιπλέον, η κατασκευή του θερμοηλεκτρικού αφυγραντήρα είναι απλή, ενώ τα βασικά εξαρτήματά του είναι οικονομικά.
Τα μειονεκτήματά του είναι:
- Ο μικρός ανεμιστήρας, που ενδεχομένως απαιτεί συχνή αντικατάσταση.
- Η δυνατότητα χρήσης μόνο σε μικρούς χώρους, διότι τα περισσότερα μοντέλα αυτής της κατηγορίας αφαιρούν μόνο 0,5 - 0,8 λίτρα υγρασίας ανά ημέρα.
3. Αφυγραντήρας με ζεόλιθο
Ο ζεόλιθος είναι φυσικό αποξηραντικό υλικό με μεγάλο φάσμα χρήσεων. Τοποθετείται μέσα στον αφυγραντήρα, σε έναν ειδικό δίσκο ο οποίος περιστρέφεται με χαμηλή ταχύτητα και από τον οποίο περνάει ο αέρας του χώρου. Κατά τη διέλευση του αέρα, ο ζεόλιθος συγκρατεί την υγρασία ενώ στη συνέχεια θερμαίνεται από μια εσωτερική θερμική αντίσταση και αποβάλλει την υγρασία, οδηγώντας το νερό σε ένα δοχείο και αποδίδοντας το στεγνό-θερμό αέρα πίσω στο χώρο.
Τα πλεονεκτήματα του αφυγραντήρα ζεολίθου είναι αρκετά:
- Η απόδοσή του παραμένει σταθερή ανεξάρτητα από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος.
- Κατά τη λειτουργία του εξάγει ξηρό και ζεστό αέρα, ο οποίος βοηθάει και στη θέρμανση του χώρου.
- Το αποξηραντικό υλικό του ζεόλιθου δεν φθείρεται και δεν χρειάζεται αντικατάσταση.
Το μειονέκτημά του είναι η μεγαλύτερη κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος σε σχέση με τους αφυγραντήρες με συμπιεστή.
Επιλογή αφυγραντήρα
Υπάρχουν αρκετοί αφυγραντήρες με ενσωματωμένο ιονιστή, ο οποίος απελευθερώνει ιόντα βοηθώντας στην εξουδετέρωση βακτηριδίων, σκόνης, δυσάρεστων οσμών και καπνού. Ο υπολογισμός της ικανότητας αφύγρανσης είναι δύσκολος και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Γι’ αυτό, πριν την επιλογή αφυγραντήρα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα παρακάτω:
α) Οι διαστάσεις του χώρου που θέλουμε να καλύψουμε. Πρέπει να υπολογίσουμε το χώρο σε κυβικά μέτρα, ώστε να επιλέξουμε τον αφυγραντήρα λαμβάνοντας υπόψη πόσες φορές την ημέρα ο αφυγραντήρας θα ανανεώσει τον αέρα του χώρου.
β) Η θερμομόνωση του χώρου, η ηλικία του κτιρίου, καθώς και τυχόν προβλήματα.
γ) Η υγρασία που έχει η περιοχή, ο προσανατολισμός του κτιρίου και το υψόμετρο στο οποίο βρίσκεται το κτίριο.
δ) Ο χώρος που θα αφυγράνουμε (μπάνιο, αποθήκη, βορεινό δωμάτιο).
Όπως γίνεται αντιληπτό από τα παραπάνω, ο σωστός υπολογισμός των αναγκών μας και ο σωστός προγραμματισμός θα μας βοηθήσουν να επιλέξουμε το κατάλληλο για το χώρο μας προϊόν, χωρίς πρόσθετες επιβαρύνσεις.
*Ο κ. Κυριάκος Ταλέκογλου είναι εκπαιδευτικός (του κλάδου ΠΕ82), τομεάρχης Μηχανολογίας στη Σιβιτανίδειο Δημόσια Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων.
